Các quan chức Fed đang cố gắng nhanh chóng đưa việc tăng giá trở lại trong tầm kiểm soát, một phần để giảm gánh nặng đang đè lên người nghèo. Ngân hàng trung ương nâng lãi suất từ mức gần bằng 0 vào đầu năm nay lên gần 4%, và báo hiệu rằng sẽ còn nhiều điều chỉnh khác sắp diễn ra.
Tuy nhiên, quá trình giảm lạm phát vốn đã gây tổn hại cho những người thu nhập thấp.
 |
| Những người thu nhập thấp nhạy cảm hơn với giá cả, đồng thời phản ứng nhanh hơn với các chương trình khuyến mãi. Ảnh: Justin Hame/New York Times. |
Các chính sách của Fed hoạt động một phần bằng cách khiến cho việc vay mượn trở nên đắt đỏ, khiến nhu cầu mua sắm giảm và cuối cùng buộc người bán phải hạ giá.
Nhưng cùng với đó, tăng lãi suất cũng làm chậm thị trường lao động, giảm tốc độ tăng lương và thậm chí có thể mất việc làm. Điều này đồng nghĩa rằng một thị trường lao động vững chắc đang hỗ trợ người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn này có thể sớm rạn nứt.
“Dù lãi suất cao hơn, tăng trưởng chậm hơn và thị trường lao động nhẹ nhàng hơn sẽ giúp làm giảm lạm phát, chúng cũng sẽ gây ra một số thiệt hại cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Đó là cái giá đáng tiếc phải trả trong nỗ lực giảm lạm phát”, Jerome H. Powell, Chủ tịch Fed, cho biết tại một hội nghị hồi tháng 8.
Song, Fed tin rằng biện pháp này vẫn sẽ tốt hơn những gì có thể xảy ra nếu lạm phát tiếp tục tăng không kiểm soát. Khi đó, họ sẽ phải đưa ra chính sách mang tính trừng phạt để chấm dứt - một phản ứng có thể đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao hơn nữa.
Nhìn chung, chi tiêu của người tiêu dùng đến nay vẫn ở mức ổn định trước các tác động lãi suất của Fed. Thế nhưng, đằng sau những con số tổng hợp đó, một sự thay đổi mới dường như đang diễn ra, làm nổi bật sự phân chia mức độ giàu - nghèo ngày càng rõ rệt ở xứ cờ hoa.
  |
| Trong khi những vị khách khách sạn Langham thoải mái mua sắm, tận hưởng dịch vụ sang trọng, nhiều người nghèo xếp hàng từ sớm để được Tổ chức từ thiện Công giáo Boston phát thực phẩm miễn phí. |
Dữ liệu thẻ tín dụng từ Bank of America cho thấy những tháng gần đây, các hộ gia đình có thu nhập cao và trung bình đã thay thế các hộ gia đình có thu nhập thấp trong việc thúc đẩy tăng trưởng tiêu dùng.
“Điều này có thể do nhóm thu nhập thấp bị ảnh hưởng tiêu cực nhất bởi giá cả tăng cao. Họ cũng là nhóm rút tiền tiết kiệm ngân hàng lớn nhất”, các nhà kinh tế tại Viện Ngân hàng Mỹ cho biết.
Ngay cả khi người nghèo giảm chi tiêu do lãi suất và giá cả tăng cao, như đúng kỳ vọng của Fed, các nhà kinh tế lưu ý rằng người giàu vẫn có thể giữ nhu cầu mua sắm mạnh mẽ, nhất là ở các ngành dịch vụ như khách sạn và du lịch.
Tại khách sạn Langham, có rất ít dấu hiệu cho thấy chi tiêu sắp giảm tốc. Trong quán bar của khách sạn, những nhân viên pha chế luôn bận rộn mỗi tối để chuẩn bị những ly cocktail cho khách.
Michele Grosso, Giám đốc điều hành Langham, cho biết mỗi khi những vị khách trở về từ chuyến mua sắm trên phố Newbury gần đó, hai tay của họ xách đầy túi. Việc nhà hàng bán hết sạch suất thưởng thức brunch dịp Lễ Tạ ơn, bữa ăn gồm 3 món kiểu gia đình, cũng cho thấy nhu cầu chi tiêu tăng cao.
Công ty dịch vụ tài chính American Express đã bổ sung thêm danh sách khách hàng nâng hạng thẻ bạch kim và thẻ vàng ở Mỹ với mức kỷ lục trong quý trước, do “nhu cầu lớn” đối với các sản phẩm cao cấp và tính phí.
 |
| Fed kỳ vọng việc tăng lãi suất sẽ giảm lạm phát. Ảnh: Mathias Wasik/New York Times. |
Nhưng cùng lúc đó, các công ty phục vụ người tiêu dùng có thu nhập thấp đang báo cáo về sự sụt giảm rõ rệt. Brian Cornell, Giám đốc điều hành của Target, nói rằng người tiêu dùng trong năm nay đã dựa vào việc vay mượn hoặc rút tiền tiết kiệm để có thể chi trả ngân sách hàng ngày của họ.
“Thế nhưng, các lựa chọn đó cũng dần cạn kiệt. Do đó, khách hàng của chúng tôi ngày càng nhạy cảm với giá cả, đồng thời tập trung và phản ứng nhanh hơn với các chương trình khuyến mãi, cũng như do dự hơn khi mua hàng với giá gốc”, ông Cornell nói.
Trong khi thế giới đang chờ xem liệu Fed thành công với chính sách “diều hâu” mà không đẩy nước Mỹ rơi vào cảnh suy thoái hoàn toàn hay không, những người tìm đến Tổ chức từ thiện Công giáo Boston đã cho thấy vì sao rủi ro cao như vậy.
Dù có việc làm, nhiều người vật lộn với bão giá suốt nhiều tháng và tiếp tục đối mặt với một tương lai không chắc chắn.
“Trước đại dịch, chúng tôi chỉ cần tính theo suất lương thực để đáp ứng nhu cầu địa phương. Giờ đây, chúng tôi phải tính từng thùng một”, bà Chambers nói.
Nguồn: Vietbao