1- James Bruce, chuyên gia pháo binh người Scotland
James Bruce, còn được biết đến với cái tên Yakov Bryus ở Nga, là một trong những trợ lý thân cận nhất của Pi-e Đại đế. Charles Whitworth - Đại sứ Anh tại Nga đã gọi Bruce là một “người rất trung thực và có học thức”.
Bruce xuất thân từ một gia đình Scotland cổ xưa, với một số thành viên từng làm vua Scottland. Bruce nổi bật với tư cách nhà toán học, nhà thiên văn học, nhà ngoại giao, kỹ sư, biên dịch viên. Một số người còn gọi ông là thầy phù thủy.
Tuy nhiên công việc chính cả đời của người đàn ông này lại là ngành pháo. Được nắm quyền chỉ huy lực lượng pháo binh quân đội Nga trong cuộc Đại chiến Bắc Âu chống lại Thụy Điển từ năm 1700 đến năm 1721, ông đã nỗ lực nâng thứ vũ khí này lên một tầm cao chất lượng hoàn toàn khác.
Bruce tạo ra các phiên bản vũ khí mới và làm việc không ngừng nghỉ để gia tăng độ tin cậy, sức mạnh, tính cơ động và tầm bắn của đại bác, khi ấy bắt đầu được sản xuất theo tiêu chuẩn thống nhất. Bên cạnh đó, ông cũng không quên bảo đảm rằng các pháo thủ được nhận trợ cấp xứng đáng và huấn luyện hiệu quả. Trong con mắt của Bruce, họ là tầng lớp tinh hoa thực sự của quân đội Nga.
Các nỗ lực chăm chỉ của Bruce đã sớm mang lại kết quả. Vào năm 1702, việc Nga bao vây pháo đài Noteburg của Thụy Điển đã kết thúc thắng lợi. Sau đó, Nga cũng đánh chiếm được Nyenschantz, Derpt và Narva. Hỏa lực pháo hiệu quả dưới quyền chỉ huy của Bruce là một trong các nhân tố chính mang lại chiến thắng cho Nga trong trận chiến Poltava năm 1709 - trận đánh quyết định căn bản kết quả sau này của toàn bộ xung đột quân sự giữa Nga và Thụy Điển.
12 năm sau, James Bruce cùng với Andrey Ostermann dẫn đầu một phái đoàn Nga đàm phán với Thụy Điển tại thị trấn Nystad. Theo các điều khoản của Hòa ước, Nga nhận được “quyền sở hữu hoàn toàn, tuyệt đối và vĩnh viễn” đối với Ingermanland, Livonia, Esland và phần phía Tây Bắc của Phần Lan. Cùng năm 1721, quốc gia do Pi-e Đệ nhất cai trị tuyên bố là một đế chế.
2- Georg Wilhelm de Gennin, kỹ sư Đức
Tương tự James Bruce, kỹ sư Đức Georg de Gennin, đến Nga vào năm 1697, đã phục vụ ngành được mệnh danh là “chúa chiến tranh” vào lúc đó - pháo binh. Trong cuộc chiến của Nga với Thụy Điển sau đó, Gennin truyền dạy kỹ năng pháo binh và đích thân tham gia việc đánh chiếm Vyborg cùng một số pháo đài Thụy Điển khác.
Thấu hiểu kỹ năng tổ chức xuất chúng của Gennin, Pi-e Đại đế tin tưởng giao phó cho ông nhiệm vụ xây dựng các nhà máy sản xuất vũ khí và thuốc súng ở Saint Petersburg và ở Karelia. Tại Karelia, ông còn làm được nhiều thứ khác, như việc thành lập một khu nghỉ dưỡng đầu tiên của nước Nga.
Hoàng đế Nga hài lòng với kết quả công việc của Gennin. Sa hoàng tặng Gennin một bức chân dung nhà vua nạm kim cương và cử ông đi thúc đẩy ngành công nghiệp ở khu vực Ural. Tại đây, Vilim Ivanovich (tên mới của Gennin ở nước Nga) không chỉ phục hồi và hiện đại hóa các nhà máy cũ mà còn trong 12 năm, xây 9 nhà máy mới từ con số 0. Ngoài ra, ông còn tham gia thành lập một số trung tâm khu vực như Perm và Yekaterinburg.
3- Patrick Gordon, quân nhân Scotland
Năm 1661, khi Patrick Gordon bắt đầu phục vụ cha của Pi-e Đại đế - Sa hoàng Mikhaylovich, ông đã là một quân nhân dạn dày kinh nghiệm. Người lính Scotland này đã tham gia một số chiến dịch quân sự dưới lá cờ của Ba Lan và Thụy Điển.
Nguồn: Vietbao